Lublana – czy warto odwiedzić stolicę Słowenii?

Sielski klimat małego miasteczka i jednocześnie wszelkie udogodnienia, jakie spotkać można w wielkich metropoliach. To połączenie dość nietypowe, ale w stolicy Słowenii właśnie tak jest. Lublana (Ljubljana) z jednej strony jest bardzo kameralnym miastem, a z drugiej ma wszystko, czego potrzeba by spędzić tu ciekawie czas. Dodatkowym atutem jest jej położenie, które sprawia, że jest to doskonała baza wypadowa do odkrywania całego kraju. Sprawdźcie, co zobaczyć w Lublanie i dlaczego, warto tu się zatrzymać choć na jeden dzień lub dwa.

Lublana – słowem wstępu

Mówi się, że wszystkie drogi prowadzą do Rzymu, ale w Słowenii to przysłowie równie dobrze mogłoby pasować do stolicy kraju. Przez położoną w centralnej części Słowenii Lublanę przebiegają bowiem wszystkie ważniejsze arterie komunikacyjne tego kraju. M.in. dlatego jest to doskonała baza wypadowa do odkrywania wielu zakątków Słowenii. W około pół godziny można stąd dotrzeć nad Jezioro Bled. W półtorej godziny zaś dojedziemy nad wybrzeże, np. do Piranu. 

Tak jak wspomniałam już wyżej, Lublana, choć jest największym miastem w kraju, zdecydowanie nie przytłacza swoim ogromem. Położoną w dolinie rzeki Ljubljanicy słoweńską stolicę zamieszkuje ok. 250 tys. ludzi, a jej powierzchnia zajmuje 275 km kw. Większość zabytków znajduje się w ścisłym centrum miasta, które zamknięte jest dla ruchu samochodowego od 2008 r. Ze względu na niewielkie odległości między poszczególnymi atrakcjami Lublana jest doskonałym miejscem do spacerów. Popularnym środkiem transportu jest też rower. Lublana może się też pochwalić dużą ilością terenów zielonych (na jednego mieszkańca przypada aż 542 m kw. obszaru zieleni). Nic dziwnego więc, że Lublana w 2016 r. została ogłoszona Zieloną Stolicą Europy. 

Na pierwszy rzut oka mocno uporządkowana Lublana skrywa też nieco zaskakujące zakątki. Jednym z nich jest królestwo street artu i centrum kultury alternatywnej – Metelkova (gdzie notabene mieliśmy okazję nocować). Większość atrakcji i zabytków miasta można by teoretycznie „odhaczyć” w kilka godzin. Wydaje mi się, że warto jednak zatrzymać się na nieco dłużej i poczuć niezobowiązujący klimat słoweńskiej stolicy. W naszym wypadku dobrze sprawdziło się w dzień zwiedzanie, a wieczorem chillowanie w jednej z gwarnych restauracji w centrum lub nad brzegiem rzeki. Baliśmy się trochę, że po zmroku w Lublanie będzie wiało nudą, ale okazało się wręcz przeciwnie. To tętniące życiem miasto, z niesamowitą atmosferą.

Lublana – najważniejsze atrakcje

Wyjątkowo malowniczo położona Lublana może się poszczycić licznymi atrakcjami, wśród których na pierwszy plan wysuwa się wzgórze zamkowe, widoczne z wielu punktów w mieście.

Przechadzając się po Lublanie z pewnością dostrzeżecie mnóstwo ciekawych przykładów architektury, będących w dużej mierze dziełem Jože Plečnika. Na miłośników historii i sztuki czekają różnego typu muzea i galerie. Entuzjaści dobrego jedzenia (i wina) w stolicy Słowenii również nie powinni czuć się zawiedzeni.

Poniżej przedstawiam kilka punktów obowiązkowych i atrakcji, których nie powinniście przegapić w Lublanie.

Zamek w Lublanie (Ljubljanski Grad)

Ljubljanski Grad to budowla, której nie da się przeoczyć. Wizytówka miasta i jedna z głównych atrakcji wznosi się na wzgórzu w samym centrum Lublany od ok. 900 lat. W obrębie zabytkowych murów znajdują się się również nowsze obiekty, przez co całość stanowi ciekawe połączenie przeszłości z teraźniejszością. Zamek w Lublanie to także jeden z lepszych punktów widokowych w mieście.

Do zamku można dostać się na dwa sposoby: pieszo lub koleją linową. Pierwsza opcja jest oczywiście darmowa. Z centrum jest wytyczonych klika ścieżek prowadzących na Ljubljanski Grad. W upalny dzień spacer pod górę może być nieco męczący, ale poza tym nie powinien nastręczyć większych problemów. Druga opcja, czyli kolejka (funicular) kursuje co 10 min. i jednorazowo może zabrać 30 osób. Dolna stacja znajduje się na placu Krekov, a górna w zamkowych podziemiach. Bilet w jedną stronę to koszt 2,20 EUR, a w obie – 4 EUR. 

Poza spacerem po dziedzińcu i murach zamku, polecamy wejść na wieżę widokową (wstęp płatny). To stąd bowiem roztacza się najpiękniejsza panorama miasta i okolicy. Na szczyt wieży prowadzi 95 schodków. Poza tym na zamku znajdują się także interaktywne wystawy poświęcone historii Słowenii, kaplica św. Jerzego, Muzeum Lalek i restauracje.

Mestni trg i ratusz

Monumentalny gmach ratusza miejskiego to jeden z bardziej znanych zabytków Lublany. Pierwszy ratusz powstał w tym miejscu pod koniec XV w., a swój obecny wygląda zawdzięcza kilku przebudowaniom, które miały miejsce w XVIII oraz drugiej połowie XX w. Przyglądając się fasadzie budynku można dostrzec nawiązania do stylu weneckiego. We wnętrzach ratusza, w których również zachowały się pamiątki przeszłości, odbywają się wystawy czasowe. 

Przed budynkiem, na Mestnim trgu usytuowana jest najbardziej reprezentatywna, barokowa fontanna z XVIII w., która wygląda jakby przeniesiono ją wprost z Rzymu. Robba, nazywana jest też fontanną Trzech Rzek Krainy, gdyż wyobrażeni na niej trzej bogowie mają uosabiać: Sawę, Ljubljanicę oraz Krkę.

Dzieła Jože Plečnika

Swój obecny wygląd Lublana w dużej mierze zawdzięcza słynnemu architektowi Jože Plečnikowi (1872-1957), który wzorował się na modelu starożytnych Aten. W swym rodzinnym mieście stworzył bardzo wiele różnych projektów – od dzielnic, po ulice i poszczególne budynki, dlatego Lublanę nazywa się często miastem Plečnika. Jego ogromny wpływ na słoweńską stolicę bywa porównywany, do tego jaki ślad po sobie zostawił Gaudi w Barcelonie. Do najsłynniejszych dzieł Plečnika w Lublanie należą: Potrójny Most, Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka, kryte hale targowe nad brzegiem Ljubljanicy, cmentarz Žale, teatr letni Križanke oraz kościół św. Franciszka. 

Główne targowisko (Glavna trznica)

Jeżeli szukacie miejsca, w którym można zaopatrzyć się i skosztować lokalnych specjałów, to powinniście się udać na główne targowisko w Lublanie (Central Market). W przeszłości było to miejsce spotkań mieszkańców. Obecnie przychodzą tu przede wszystkim na zakupy. Glavna trznica zajmuje dwa place: Vodnikov trg oraz Pogacarnev trg, gdzie zlokalizowany jest targ na świeżym powietrzu. Między dwoma placami znajduje się zadaszona część, a do tego dochodzą jeszcze lokale gastronomiczne i sklepy w Pokrita trznicy, czyli kolumnadzie wzdłuż rzeki zaprojektowanej przez Jože Plečnika. 

Smoczy Most (Zmajski most)

Praga ma Most Karola a Lublana Zamajski most. Strzegą go cztery smoki (po dwa na każdym brzegu). Jest to jeden z najbardziej rozpoznawalnych obiektów w słoweńskiej stolicy. Mówi się nawet, że jeśli nie zrobiłeś sobie fotki obok Smoczego Mostu, to twój pobyt w Lublanie nie może być zaliczony. Oczywiście jest to lekka przesada, ale faktycznie Smoczy Most pojawia się bardzo często na obrazach, pocztówkach i zdjęciach miasta. Zmajski most powstał na początku XX w. i jest to doskonały przykład architektury secesyjnej. Początkowo na moście miały znaleźć się skrzydlate lwy, koniec końców jednak zamieniono je na smoki. To jednak nie jedyne miejsce, w którym zobaczycie te mityczne stworzenia. Znajdziecie je na kubkach, magnesach czy w formie pluszowych zabawek. Symbole smoka są bowiem obecne w Lublanie od czasów starożytnych i wciąż żyją w miejscowych legendach i podaniach. 

Rejs po Ljubljanicy

Gdy już zmęczycie się całym dniem spacerowania, polecamy wskoczyć do łódki i popatrzeć na miasto i jego zabytki z trochę innej perspektywy. Nie jest to może topowa atrakcja Lublany, ale godzinny rejs, zwłaszcza latem, to fajna opcja. Łódki płyną pod słynnymi mostami, przez obszar starego miasta, płyną na północ do okolic ogrodu botanicznego, a następnie zawracają. Rejsy oferowane są przez kilka firm na nabrzeżu. Jeżeli posiadacie Ljubljana Card, to możecie taką wycieczkę odbyć za darmo.

Metelkova, czyli Lublana alternatywnie

Około 1,2 km na północ od ścisłego centrum Lublany, które jak na uporządkowaną stolicę Słowenii może być sporą niespodzianką. Metelkova mesto to miejsce opanowane obecnie przez kolorowe murale, przestrzenne instalacje i luźną, artystyczną, atmosferę. Tereny zajmowane niegdyś przez wojsko, w 1993 roku przejęte zostały przez grupę artystów i zaadaptowane do promowania różnych form sztuki. Metelkova szczególnie jest ciekawa w weekend, gdy odbywają się wystawy, koncerty i wszelkiej maści happeningi artystyczne. Tutaj też znaleźliśmy swój nocleg, który różnił się znacząco od tego, gdzie spaliśmy do tej pory. 😉

Lublana – informacje praktyczne

Gdzie spać? Nocleg w Lublanie

Nasz nocleg w Lublanie to właściwie atrakcja sama w sobie i chyba najbardziej nietypowe miejsce, w jakim mieliśmy okazję spać. Hostel Celica Art zlokalizowany jest na terenie niezależnego centrum kultury Miasto Metelkova. Odnowiony w czerwcu 2018 roku hostel znajduje się w budynku dawnego więzienia. Jest to więc niecodzienna okazja by… zamieszkać w celi. Standard jest jednak dużo lepszy. Każdy pokój jest inny, a wszystkie zostały zaaranżowane przez lokalnych artystów.

Dostępne są tańsze opcje noclegu w pokoju wieloosobowym, jak i prywatne „cele”. Pokoje są niewielkich wymiarów, ale mają wygodne łóżka, klimatyzację i wi-fi. Więźniowie raczej nie mieli takich udogodnień. 😉 Łazienki są wspólne, ale nowe i czyściutkie. Nie mieliśmy też nigdy problemu z dostępnością. Dodatkowo rano serwowane jest śniadanie. Lokalizacja też jest bardzo dobra – 15 minut spacerem do centrum. 

Gdzie zjeść?

Co prawda nie mieliśmy tyle czasu, aby zapoznać się z całą sceną kulinarną Lublany, ale trafiliśmy do miejsc, w których nasze kubki smakowe były zachwycone. 😉

Na lunch: Monstera bistro, Gosposka ulica 9. Przepyszne jedzenie przygotowywane ze świeżych, wysokiej jakości składników. Cena za lunch od 17 do 25 EUR (w zależności od liczby dań: przystawka, zupa, drugie danie i deser). Zdecydowanie warto! Na samo wspomnienie cieknie mi ślinka. 😀

Na kolację i wieczór przy winie: TaBar, Ribji trg 6. To miejsce w samym sercu miasta, w którym możemy się raczyć tapasami i pysznym winem (polecamy spróbować pomarańczowego). Tapasy kojarzą się oczywiście z Hiszpanią, ale wersja słoweńska również jest ciekawa i bardzo smaczna. No i te składniki! Przyznam, że tak wykwintnych tapasów jeszcze nie jedliśmy. Jak dla mnie wszystko na plus: jedzenie, wino i lokalizacja. Zdjęć niestety nie udało się zrobić, bo było ciemno, a siedzieliśmy na zewnątrz, więc musicie uwierzyć na słowo. 😉

Ljubljana Card

Na koniec rzecz, która może się przydać przy zwiedzaniu, transporcie i wielu atrakcjach Lublany. Jeżeli chcecie wykorzystać swój czas w stolicy Słowenii na maxa i przy tym trochę zaoszczędzić, to polecamy zakupić specjalną kartę przygotowaną dla turystów – Ljubljana Card. 24-godzinna karta kosztuje 27,90 EUR, ale może szybko się zwrócić. Można dzięki niej m.in. wjechać za darmo na wzgórze zamkowe i wejść na wieżę widokową, odbyć rejs łódką po Ljubljanicy, wejść do wielu muzeów bez opłaty, skorzystać z publicznych autobusów czy odbyć wycieczkę po mieście z przewodnikiem.

*Wpis powstał we współpracy ze Słoweńską Organizacją Turystyczną.